Ιανουάριος 1998. Θερμοκρασία -14. Το ταξί με αποβιβάζει στο κέντρο του
παγωμένου (αλλά πανέμορφου) Σικάγο. Ξεκινώ το μεταπτυχιακό μου στην
Εγκληματολογία και νιώθω ξένος σε μια ξένη πόλη, όπως νιώθει κανείς όταν κάνει
ένα τολμηρό βήμα στη ζωή του και δε γνωρίζει την εξέλιξη..
Ξαφνικά βλέπω ένα περιπολικό να
περνά δίπλα μου. Τα περιπολικά στις ΗΠΑ έχουν κάτι μεγαλειώδες. Είναι συνήθως Chevrolet Caprice, με μεγάλη ιπποδύναμη και
φάρους με φώτα που είναι σχεδιασμένα να διαπερνούν το κεντρικό νευρικό σύστημα
ώστε οι πάντες να αντιλαμβάνονται πως «έρχεται η αστυνομία». Καθώς με προσπερνά κοιτώ το σήμα του CPD (Chicago
Police department) και στη πόρτα διαβάζω κάτι
που μου κάνει εντύπωση:
To protect and to serve (προστατεύουμε και υπηρετούμε)
Τι είναι πάλι αυτό?
Καλά το «προστατεύουμε». Ο
ρόλος της Αστυνομίας ως σώματος ασφαλείας είναι γνωστός τοις πάσι. Αλλά «υπηρετούμε»? Η αστυνομία ως «υπηρεσία»?
Πρωτόγνωρο για κάποιον που
έρχεται απ την Ελλάδα που έχει γαλουχηθεί με την στερεοτυπική εικόνα του
αστυνομικού και τις ιστορικές «αμαρτίες» που αδίκως κουβαλά η Αστυνομία μας.
Στις πρωτόγνωρες (τουλάχιστον
για την δική μου γενιά) στιγμές που ζει η χώρα, είναι σημαντικό να αναφερθούμε
στον κοινωνικό ρόλο της αστυνομίας.
Η καταστολή είναι σημαντική
παράμετρος της καθημερινότητας των Σωμάτων Ασφαλείας. Αν και έχει
δαιμονοποιηθεί από σχετικούς και άσχετους που μπουρδολογούν ακατάσχετα περί
βιαιότητας κάθε φορά που ένας αστυνομικός κάνει χρήση του μονοπωλίου της βίας
που κατέχει η αστυνομία και το οποίο της έχει παραχωρηθεί από τον λαό για να
προφυλάξει την ευημερία του, η καταστολή ήταν και θα είναι αναπόσπαστο κομμάτι
της ευταξίας.
Ο διάσημος εγκληματολόγος Robert Reiner
έλεγε
πως η αστυνόμευση είναι σαν την αλυσίδα ενός ποδηλάτου. Όσο είναι στη θέση της,
κανείς δεν ασχολείται μαζί της. Όταν βγει,
ανοίγουν οι πύλες της κολάσεως.
Όλοι θέλουμε αστυνομικούς στα
ΑΤΜ όταν οι γονείς και παππούδες μας συνωστίζονται για να πάρουν τα λιγοστά
ευρώ τους….
Όλοι όμως θέλουμε περισσότερα
από αυτό!
Στην Ελλάδα ο μέσος αστυνομικός
έχει πολλά κοινά με αυτόν που αστυνομεύει. Κοινή γλώσσα, κοινή κουλτούρα, κοινά
έθιμα.
Πάνω από όλα, κοινό αξιακό κώδικα.
Ο μέσος αστυνομικός βλέπει στο
ΑΤΜ την δική του μητέρα, θεία και γιαγιά που καρτερικά περιμένει για να
αποσύρει τα 60 ευρώ της.
Παρουσιάζεται λοιπόν μια πρώτης
τάξεως ευκαιρία στην ΕΛ.ΑΣ να καταστήσει σαφή τον κοινωνικό της ρόλο και να
εμπεδώσει το αίσθημα της αρωγής στους πολίτες αυτές τις δύσκολες μέρες.
Να αντιληφθεί ο μέσος πολίτης
ότι ο ένστολος είναι «πολίτης με στολή» όπως έλεγε ο μέγας πατέρας της
Αστυνόμευσης Sir Robert
Peel.
Είναι χρέος της ΕΛ. ΑΣ να
δημιουργήσει την αίσθηση της ευταξίας όχι απλώς δια της εμφανούς αστυνόμευσης
και της οπλοφορίας αλλά μέσω της ενεργούς ενασχόλησης με τους πολίτες.
Ένας ώμος για να στηριχθεί η
γιαγιά της γειτονιάς. Ένα χτύπημα στην πλάτη σ έναν πολίτη που δε ξέρει πώς να
διαχειριστεί τον πανικό και τον θυμό του. Ένα χαμόγελο που λέει «είμαστε εδώ
και δε θα σου συμβεί τίποτα» στην νοικοκυρά που έχει σαστίσει.
Το κέρδος θα είναι ανυπολόγιστο
και για την κοινωνία αλλά και για την αστυνομία της οποίας η εικόνα θα αλλάξει
επί τω βελτίω στο συλλογικό υποσυνείδητο του λαού.
Η αστυνομία είναι ο θεσμός που
βρίσκεται πιο κοντά στον πολίτη. Μαζί με την δικαιοσύνη αποτελούν τους 2
βασικούς πυλώνες ευνομίας, ευταξίας και κοινωνικής γαλήνης. Το καταφύγιο του
αδύναμου και του φοβισμένου.
Ας ανοίξει τη ψυχή της στον λαό
και ο λαός θα ανταποδώσει!
·
O
Κωνσταντίνος Δούβλης είναι διδάκτωρ κοινωνιολογίας/εγκληματολογίας (University of Essex, UK),
ειδικευμένος σε θέματα ασφάλειας, αστυνόμευσης και αντεγκληματικής πολιτικής
στις ΗΠΑ ( Loyola University of Chicago, USA)
